Samenvatting
De centrale vraag voor begrotingsjaar 2021 is hoe de beschikbare middelen zo effectief mogelijk ingezet kunnen worden voor de uitdagingen die onze provincie kent, onze ambities zijn hoog, maar de structurele financiële ruimte is beperkt. Deze najaarsnota laat zien dat er op korte termijn er incidenteel ruimte is maar structureel niet.
Om een beter beeld te kunnen krijgen over de financiële ruimte en invulling van onze ambities is de najaarsnota door het college tegelijk met de Begroting 2022 beoordeeld. Hierbij zijn drie ordenende vragen gebruikt om tot keuzes te komen:
- Wat is er komende twee jaar nodig, mede gegeven de urgentie van post-corona? (2 jaar vooruit kijken)
- Welke middelen zijn nodig om voor een aantal (transitie)thema’s een voldoende basisniveau te borgen in de volgende Statenperiode (6 jaar vooruit kijken)?
- Welke lange termijn issues die een structurele doorwerking hebben vragen nu om keuzes? (15 jaar vooruit kijken)
De bijstellingen in deze najaarsnota zijn enerzijds ingegeven door autonome ontwikkelingen (zoals provinciefonds, extra bijdragen vanuit het Rijk) en verschuivingen in planning, anderzijds door bovenstaande 3 ordenende vragen in de Begroting 2022.
In het hoofdstuk financieel beeld wordt in detail ingegaan op de financiële effecten van de gemaakte keuzes. In deze samenvatting is de kern daarvan opgenomen.
Deze najaarsnota laat het beeld zien vanaf 2021 en het meerjarige effect van deze bijstellingen. De keuzes vanaf 2022 om de provinciale begroting financieel gezonder te maken zijn opgenomen in de Begroting 2022 .Omdat deze keuzes in de Begroting 2022 zijn verwerkt zijn deze uiteraard niet zichtbaar in het meerjarige begrotingssaldo in de Najaarsnota 2021 en laat deze een positiever beeld zien dan de Begroting 2022. Het is dus met name ten aanzien van de jaren na 2022 goed om de begrotingsvoorstellen 2022 en verder er bij te betrekken.
De Najaarsnota 2021 laat een stijging in lasten zien ten opzichte van de Voorjaarsnota 2021. Dit is grotendeels veroorzaakt door de extra baten, welke leiden tot hogere lasten, die ontvangen zijn door de corona maatregelen OV en de rijksbijdrage natuur. Daarnaast is er voor schone energie ook een stijging in de lasten te zien door de stappen die gezet zijn in de duurzame verwarmingsvoorziening.
Traditiegetrouw is de najaarsnota ook het moment dat de planningen en budgetten worden aangepast naar de nieuwe prognoses. Dit heeft geleid tot enkele bijstellingen van planningen waarbij ook de budgetten van meerjarige projecten en subsidieregelingen worden gefaseerd in de tijd.
Elk jaar wordt er een budget gereserveerd voor noodzakelijke prijscompensaties in afwachting van vaststelling van het prijsindexatie beleid. Voor 2021 is een deel van de prijsindexatie opgevangen in bestaande budgetten. Daarom valt in deze najaarsnota het restant van de stelpost vrij ten gunste van de algemene middelen.
Het lastenniveau in de Najaarsnota 2021 en de daarmee samenhangende ambities zijn ambitieus te noemen, zeker in een periode waar door de afbouw van de corona maatregelen veel nog onzeker is en arbeidskrachten schaars zijn.